Total Pageviews

Monday, August 3, 2020

قاجاریه، مشروطیت و سرآغازهای مدرنیت در ایران/ علی اصغر حقدار

در حدود زمانی ۱۴۷ساله(۱۷۸۸- ۱۹۲۵م) سلسله قاجاریه بر ایران حکمرانی داشت؛ این دوره در تاریخ ایران به واسطه الف) رویارویی با تمدن و فرهنگ مدرنیت، ب) جنبش مشروطیت، ج) پدیداری دگردیسی دینی، د) بنیان مدرن گرایی در اندیشه و ادبیات و ه) خودکامگی سنتی و ایلی قاجاریه، از اهمیت بسزایی برخوردار بوده و حلقه واسط پیشینه تاریخی ایران و دوران بعد از آن است. انعقاد قراردادهای تجاری و اخذ وام برای مطامع فردی شاهان و در راستای از بین بردن توان های تجاری- مالیه و اقتصادی ایران- معاهدات نظامی و دیپلماتیک در واگذاری بخش هایی از خاک ایران به بیگانگان- ترویج رسمی فساد مالی و اخلاقی- فروش مقامات حکومتی و دست اندازی به اموال شخصی- کشتار دگراندیشان، دگرآیینان، برخی مقامات کشوری و لشکری، مدرن گرایان و انهدام نهادهای نوین مدنی، سیاسی و اقتصادی- فرهنگی و مقابله با هر آن چیزی که جدید است، رفتار تاریخی و کارکرد حکومتی شاهان هفتگانه مستبد و بی قانون سلسله قاجاریه در تاریخ ایران هستند؛ بازخوانی و تأملی در ایران دوران قاجاریه- که با کشتار آغاز و با کشتار پایان یافت-، روایت فرصت های از دست رفته ایران را در خود جای داده است...

در پژوهش از ماهیت و عملکرد شاهان قاجاریه، همراه با تاریخ فرهنگی- اقتصادی و اجتماعی ایران در اواخر قرن هیجدهم و قرن نوزدهم، بایستی با روش های تاویلی- تاریخی به تأملی فلسفی در امر سیاسی و نظام اجرایی در ایران دوران قاجار پرداخت؛ کنکاشی که با ارجاع به سیره و سلوک شاهان قاجاریه، ماهیتی خودکامه، ضد وطن، ضد رعیت و معارض با هر آن چیزی که رنگ و خصلت نوگرایی و مدرنیت دارند، از تاریخ صدو بیست و چهار ساله آنان در سیاست و حکومت ایرانیان به ثبت رسانده اند...

... نزدیک به یکصد و چهل و هفت سال حاکمان قاجاریه بر ایران سلطه داشتند، بدون این که اوج و شکوفایی برای مردمان این سرزمین به ارمغان آورند. قاجاریان با کشتار آمدند. کشتند. ویران کردند. خاک از دست دادند. امتیاز فروختند. با خلع ید مجلس از بین رفتند. آن چه از دوران قاجاریه، ایران و ایرانیان به یاد دارند اقتدارگرایی شاه، خودکامگی و ویرانی است. ایران در عصر قاجاریه یکی از بهترین و مهم ترین فرصت های تمدنی و فرهنگی را از دست داد... وقوع جنبش مشروطیت در آن دوران نه مرحمت قاجاریه و نه انگیزه و خواسته آنان بود؛ مشروطیت با آگاهی که بخشی از نخبگان و مدرن اندیشان ایرانی از تحول دنیای جدید و عقب ماندگی ایران به دست آورده بودند، از شاه ضعیف النفس قاجار گرفته شد... 

فهرست مطالب

مقدمه

قاجارپژوهی و تاریخ نگاری قاجاریه

فصل اول- تاریخ دودمانی قاجاریه

فصل دوم- آقامحمد خان و بنیان گذاری حکومت مرکزی قاجاریه

فصل سوم- تشکیلات اداری و روش کشورداری قاجاریه

فصل چهارم- فرهنگ و ادبیات در عصر قاجاریه

بنیان گذاری ادبیات مدرن فارسی- تجدد ادبی در زبان ترکی

فصل پنجم- آشنایی ایرانیان با تمدن و فرهنگ مدرن

سفرنامه ها- تحول مذهبی- جنبش های اجتماعی

فصل ششم- اقتصاد و تجارت و کشاورزی و دامداری در عصر قاجاریه

فصل هفتم- سیاست و دیپلماسی در عصر قاجاریه

فصل هشتم- جنبش مشروطیت و تحول سیاسی و فرهنگی در ایران عصر قاجاریه

فصل نهم- انحطاط و سقوط حکومت قاجاریه

برگزیده اسناد تاریخی عصر قاجاریه

تصاویری از ایران در عصر قاجاریه

گاهشماری سلسله قاجاریه

کتابشناسی سلسله قاجاریه

منابع پژوهشی و مطالعاتی


No comments:

Post a Comment